Afgelopen maandag stonden wethouder Paul Loermans en Tweede Kamerlid Gerard Schouw lijnrecht tegenover elkaar. Beiden waren uitgenodigd door D66 Wijchen. Loermans, van de lokale partij Kernachtig Wijchen, ziet niets in het samenvoegen/herindelen van gemeenten maar meer in samenwerking. D66’er Schouw daarentegen is van mening dat alleen grote(re) gemeenten een toekomst hebben.
In 1983 opperde Joop den Uyl al dat de gemeenten en provincies moesten verdwijnen. Hiervoor in de plaats moesten gewesten komen. Dries van Agt stak hier destijds een stokje voor. Minister Plasterk wilde alleen maar 100.000+ gemeenten. Iedereen viel over hem heen. In de tussentijd was Nederland al terug gegaan van zo’n 1.000 naar ruim 400 gemeenten.
Ook D66 wil naar grotere gemeenten. “Kleinere gemeenten met tussen de 10.000 en 20.000 inwoners kunnen het niet meer bolwerken door onder andere de decentralisaties,” aldus D66 Tweede Kamerlid Schouw. Ook is Schouw van mening dat grotere gemeenten meer voor elkaar kunnen krijgen bij de provincie en/of het Rijk en dat je de gemeente beter op de kaart kunt zetten hetgeen weer economische voordelen kan hebben.
Wethouder Loermans is echter een geheel andere mening toegedaan. “Grootschaligheid leidt tot afstand tussen burgers en bestuur,” aldus Loermans. “We moeten benaderbaar blijven. Wij zullen wel samenwerkingsvormen, gemeenschappelijke regelingen, blijven zoeken met onze buurgemeenten. Daar waar er voor ons voordeel ligt, zullen wij kijken of en waar er een optimale samenwerking ligt. In samenvoeging van gemeenten zie ik geen voordeel, want ook dan blijven er gemeenschappelijke regelingen noodzakelijk. Ook leidt het niet tot minder kosten. Wij zijn ook nog steeds een financieel gezonden gemeente maar we zien wel donkere wolken op ons afkomen. We moeten wel alert blijven.”
Met het argument van Schouw dat de raad zijn invloed verliest bij te veel gemeenschappelijke regelingen (meer dan 60%) is Loermans het eens. Al is hij wel van mening dat de raad momenteel nog voldoende invloed heeft. Loermans: “Wij hebben inmiddels al 14 gemeenschappelijke regelingen en we moeten er wel voor waken dat er dit niet te veel gaan worden.”
Tweespalt in het college
Collega-wethouder Rob Engels is wel voor samenvoeging en liet dit tijdens het debat duidelijk blijken. “We pakken er twee buurgemeenten bij om een sterke gemeente te vormen en leveren een paar gemeenschappelijke regelingen in,” aldus Engels. De blik in de ogen van Loermans liet duidelijk merken dat hierover nog wel gepraat gaat worden.
Tot slot mochten beiden het debat afsluiten met een advies:
Schouw: “Denk na wat je over 10-15 jaar nodig denkt te hebben. Stap over je eigen schaduw heen en kom van je eiland.”
Loermans: “Stap af van de grootschaligheid. Doe het niet en kies voor de menselijke maat.”
