De beslissing of de gemeente Wijchen het asielzoekerscentrum (azc) aan de Teersdijk kan realiseren en verhuren aan het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) wordt na de zomer genomen. Aanvankelijk zou de gemeenteraad op 20 juni stemmen over het investeringskrediet van 21 miljoen euro, maar dat is op verzoek van de fracties uitgesteld tot september.
Het voorstel betekent dat de gemeente opdrachtgever wordt voor de bouw; dit is uniek in Nederland. Het COA ziet dit als een proef die wellicht navolging krijgt in het land.
Teersdijk
In april 2023 heeft het college van burgemeester en wethouders besloten om een azc voor 300 asielzoekers te realiseren aan de Teersdijk. Dit geldt voor een periode van in elk geval 5 jaar, met de mogelijkheid tot verlenging van nog eens 5 jaar.
Het azc is bedoeld voor asielzoekers die de gemeenten Wijchen en Druten moeten opvangen volgens de Spreidingswet. De gemeente Wijchen stelt de grond beschikbaar en het COA zou aanvankelijk het pand gaan bouwen en de locatie beheren.
Spreidingswet
Het nieuw te vormen kabinet heeft aangegeven de Spreidingswet in te willen trekken. Tot die tijd is de huidige wet van kracht. In het Rijk van Nijmegen en in de provincie Gelderland is afgesproken dat alle gemeenten hun taakstelling op asiel volgens de huidige Spreidingswet blijven uitvoeren.
Capaciteitsproblemen
Doordat het COA in het hele land als gevolg van de nog geldende Spreidingswet voorzieningen moet ontwikkelen en bouwen komt het in capaciteitsproblemen. De afgelopen maanden bleek het COA moeite te hebben om alle opgaven in het land tijdig te kunnen realiseren.
Daarom is met het COA afgesproken dat de gemeente Wijchen het azc gaat realiseren en verhuren aan het COA. Dit betekent dat de gemeente opdrachtgever wordt voor de bouw, en alle voorbereidingen hiervoor treft. Het COA ziet dit als een pilot waarbij het de gemeente een locatie laat bouwen die het vervolgens zelf zal huren.
Omwonendenoverleg
Wijchen wil dit doen omdat op deze manier toch zo snel mogelijk een azc beschikbaar te hebben en een bijdrage te kunnen leveren om uit de landelijke opvangcrisis te komen.
De gemeente heeft wel afgesproken om doorlopend in gesprek te blijven middels een omwonendenoverleg, jaarlijks met de omgeving te evalueren en na 5 jaar een uitgebreide evaluatie uit te voeren. Deze evaluaties zijn gericht op het zo nodig verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid.
Verder dient het COA zich in te spannen voor een evenwichtige samenstelling van de vreemdelingen voor wat betreft herkomst, geslacht, leeftijd en gezinssituatie, waarbij e organisatie uiteraard afhankelijk is van de asielzoekers die zich op dat moment aanmelden.
Budgetneutraal
De realisatie van het azc is voor de gemeente budgetneutraal: het COA betaalt in 10 jaar alle kosten terug via de totale huurprijs die de gemeente ontvangt voor het terrein en de gebouwen. Dat betekent wel dat de gemeente eerst zelf de uitgaven voor realisatie van het azc moet voorfinancieren. De realisatie van het azc vraagt een investering van 21 miljoen euro.
Aanvankelijk zou de gemeenteraad op 20 juni stemmen over het investeringskrediet van 21 miljoen euro, maar dat is op verzoek van de fracties uitgesteld tot na de zomer; in de raadsvergadering van 26 september zal nu over het voorstel gestemd worden. Als dat gebeurd is en de raad geeft akkoord dan kan de vergunning worden aangevraagd. Het college verwacht dat het azc in 2025 kan openen.
