Expositie over vrouwen in de late middeleeuwen

In Museum Kasteel Wijchen is binnenkort een expositie te zien: Wijvenwereld. Een verrassende kijk op vrouwen in de late middeleeuwen . De tentoonstelling gaat over de positie van de vrouw in de 15^eeeuw, zowel arm als rijk. Een bijzonderheid in de tentoonstelling is Het Van Bronckhorst-Batenburg Getijdenboek dat is te bewonderen.

De tentoonstelling, georganiseerd met Het Gebroeders Van Lymborch Huis , is te zien van 20 november tot en met 8 januari 2023.

De middeleeuwen was een donkere periode waarin geweld regeerde en mannen de samenleving domineerden. Vrouwen komen er amper aan te pas. Uit miniaturen van getijdenboeken, archeologische vondsten, literatuur, insignes en andere bijzondere voorwerpen komt echter een verrassend beeld naar voren over de positie en leefwereld van vrouwen in de late middeleeuwen.

Wie dieper graaft ziet dat middeleeuwse vrouwen in de Lage Landen toch veel rechten hebben. Ze drijven handel, verkondigen hun mening en drukken wel degelijk hun wil door. De positie van deze ‘wijven’, het middeleeuwse woord voor vrouwen, verschilde minder van de hedendaagse vrouw dan gedacht. Dat is onder meer te lezen in het boek Wijvenwereld waaraan de expositie de naam ontleent; dit boek uit 2019 gaat over stedelijke vrouwen in het laatmiddeleeuwse Brabant.

In de tentoonstelling is een bijzonder kunstobject te bewonderen: Het Van Bronckhorst-Batenburg Getijdenboek

. Het boek, in particulier bezit, is slechts 1 keer eerder tentoongesteld. Kasteel Wijchen was in de middeleeuwen in bezit van de familie Van Bronckhorst-Batenburg. Het is een klein boek, circa 12 bij 8 centimeter. Toch heeft het meer dan 200 perkamentbladen, ruim 400 pagina’s. Veel tekstpagina’s hebben randversiering.

Bijzonder is dat het boek 7 paginavullende miniaturen bevat. Een daarvan is te zien in de tentoonstelling. Dat de gebeden in het Latijn zijn, betekent dat de dame voor wie het boek is gemaakt van hoge stand en opleiding was. In het getijdenboek bevindt zich een afbeelding van een rijk geklede dame, knielend op een bidstoel. Het is waarschijnlijk Catharina van Gronsveld. Ze kreeg het boek van haar man, Dirk II van Bronckhorst-Batenburg.