Mooi initiatief “Het Wieggese Proatpad”
Op zaterdag 28 maart sloot de bibliotheek voorgoed haar deuren aan de Oude Klapstraat om te verhuizen naar de mooie nieuwe locatie in het Mozaïek. Om de speciale band tussen Wijchen en de bibliotheek te benadrukken, is er een idee ontstaan om tussen de oude en nieuwe bibliotheek een pad van Wijchense uitdrukkingen te maken. Prachtige unieke stoeptegels vormen een looproute vanuit de markt naar de nieuwe bibliotheek, “Het Wieggese Proatpad”.
Gemeentesecretaris Jos van der Knaap is nauw betrokken bij dit initiatief. “ Voor dit mooie initiatief is eind vorig jaar een werkgroep gerealiseerd, waarin ik tezamen met Toon de Hair, directeur Anja Kaashoek van de Bibliotheek en taalmeesters Pedro Willems en Urial Schuurs heb plaats genomen.
Jos vervolgt : “Het idee is uiteindelijk uitgegroeid tot vanaf de markt naar het Mozaïek (dus niet vanaf de bibliotheek bij de Oude Klapstraat) een looppad te leggen. Uiteindelijk hebben wij niet gekozen voor een gedicht maar hebben we voor ons Wijchense dialect gekozen. Eind vorig jaar hebben wij een oproep gedaan aan alle Wijchenaren om zo veel mogelijk typische Wijchense woorden en uitdrukkingen in te sturen.”
Een paar Wijchense uitdrukkingen: Lupt neve de wekker, van krem, Wanne kwats!, Wanne kraom !
En er is, volgens Jos, spontaan op gereageerd. Er zijn 120 Wijchense woorden ingezonden door de Wijchenaren. De jury heeft de typische Wijchense woorden beoordeeld en gehalveerd naar 60 woorden. Het gaat over Wijchense woorden die je niet in de Nederlandse taal tegen komt en die net wat platter zijn of op een andere manier uitgesproken worden. Deze 60 Wijchense woorden worden op de tegels gedrukt van het looppad vanaf de markt naar de nieuwe bibliotheek.
Weet u waar de tegels komen te liggen?
Jos: “De planning is dat er begonnen wordt vanaf de bioscoop Cinema Roma omdat de bibliotheek in dit pand eerder heeft gezeten., vervolgens naar de Oosterweg en zo naar het Mozaïek.
In hoeveel panden heeft de bibliotheek inmiddels gezeten?
Jos: “De bibliotheek heeft vanaf de jaren 40 op 5 verschillende locaties gezeten en het leuke daarvan is dat er foto’s bewaard zijn gebleven van de oude locaties. Deze zijn nu te zien op de tegels.
De bibliotheek is begonnen in de Kromme Elleboog waar nu John Shop zit. Hierna zijn ze verhuisd naar de markt in het pand van Cinema Roma en vervolgens naar het voormalige Albert Heijn pand ook aan de markt (daar zit nu aan de achterkant Domino Pizza). Ook heeft de bibliotheek aan de Valendrieseweg gezeten, in het pand van het voormalige waterleidingbedrijf. En als laatste aan de Oude Klapstraat.”
Jos sluit af met : “De betekenis van die 60 woorden zijn straks te vinden in de bibliotheek, ze staan niet op de tegeltjes. Ook zal in de bibliotheek te horen zijn hoe de woorden uitgesproken moeten worden. In de werkgroep verwachten ze dat over 50 jaar niemand meer het Wijchensse dialect kent en het dan helaas uitgestorven is, om dit te voorkomen wordt het nu vastgelegd voor onze nageslacht om ons mooie Wijchense dialect in ere te houden .”
De opening van het Wieggese Proatpad is op 13 mei door wethouder Paul Loermans en Pedro Willems.
Op de eerste foto: De opening van de bibliotheek aan de Valendrieseweg door burgemeester van Thiel
Tekst door Ans Baars
