‘Raad nauwelijks bij besluitvorming fusie betrokken’

Foto: Gemeente Wijchen

Alleen burgemeester en wethouders van de gemeente Wijchen zijn aan zet geweest bij het besluitvormingsproces rond de fusie met de gemeente Druten. Van een samenspel met de gemeenteraad was nauwelijks sprake. Dat zijn enkele conclusies van onderzoeksbureau Necker van Naem dat op verzoek van de Wijchense gemeenteraad het fusieproces eind vorig jaar onderzocht.

Het fusieproces met Druten werd eind vorig jaar gestopt toen de grootste groep inwoners geen voorstander van een samenvoeging bleek. De colleges van B en W in beide gemeenten adviseerden daarom beide gemeenteraden om niet door te gaan met een gemeentelijke herindeling. Beide colleges baseerden hun advies op de resultaten van een draagvlakonderzoek.

Ambtelijke fusie

Het onderzoeksbureau heeft het rapport Evaluatie voorbereiding fusie Wijchen-Druten geschreven op basis van bronnenonderzoek en gesprekken met een 25-tal betrokken personen. Dat het misging met de voorgenomen fusie wijdt het bureau aan een aantal zaken. Onder meer het ontbreken van een duidelijk ontwikkelperspectief na de ambtelijke fusie in 2018 (Werkorganisatie Druten Wijchen). Voor sommige raadsleden was de ambtelijke fusie een eerste stap naar een bestuurlijke fusie, voor anderen een manier om een bestuurlijke fusie te kunnen voorkomen.

Ontbreken van debat

Een ander punt is het ontbreken van debat in de gemeenteraad over het fusieproces. Tussen januari 2020 en december 2020 werd er geen enkele keer over gedebatteerd en er werd ook geen formeel raadsbesluit over genomen. Het college kreeg hierdoor geen duidelijke politieke opdracht om aan de slag te gaan met het fusietraject. Terwijl er in samenleving wel volop over werd gediscussieerd vanaf begin 2020. Omdat de gemeenteraad van Wijchen nauwelijks bij het proces betrokken was, hoefde het college zich hierdoor niet politiek te verantwoorden en misten burgemeester en wethouders ook kritisch tegenwerk van de gemeenteraad, volgens het onderzoeksbureau.

Nooit besluit

Een herindelingsproces duurt ongeveer 4 jaar. De gemeentebesturen van Wijchen en Druten probeerden het proces in 2 jaar uit te voeren, zodat er in november 2022 een nieuwe gemeenteraad voor de nieuwe gemeente gekozen kon worden. Er is echter nooit een besluit genomen om een herindelingsproces te starten, maar informeel is dat proces wel gestart en later weer afgebroken. Besluitvorming verliep vooral via vertrouwelijke overleggen met college- en raadsleden uit Druten, informele collegebesluiten, keukentafelsessies en andere interne partijberaden.

Betrouwbaarheid

Volgens het onderzoeksbureau is zowel in Druten als in andere gemeenten met verbazing gekeken naar de ontknoping van het voorbereidende traject. Ook omdat een eerdere fusiepoging met gemeente Heumen een gelijksoortig verloop kende. Het heeft de betrouwbaarheid van Wijchen als samenwerkingspartner geschaad volgens het rapport. Het college lijkt zich hiervan bewust.

De onderzoekers concluderen dat beide keren het onvermogen om de fusiepartner als gelijkwaardig te beschouwen de gemeente Wijchen parten heeft gespeeld. Ook dit keer heeft de manier waarop eisen werden gesteld aan de gemeentenaam en de vestigingsplaats van het gemeentehuis veel kwaad bloed gezet in Druten en heeft de beëindiging van het besluitvormingsproces daar veel irritaties opgeroepen.

Aanbevelingen

Necker van Naem geeft in het evaluatierapport ook enkele aanbevelingen aan de gemeenteraad en het college van Wijchen. De drie belangrijkste zijn:

  • Laat de gemeenteraad vooraf kaders aangeven.
  • Maak de samenleving deelgenoot van belangrijke ontwikkelingen: voer politieke debatten in het openbaar.
  • Durf als raadslid een duidelijk standpunt in te nemen.

Zie ook:
Dossier fusie Wijchen-Druten

 

 

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen