De Nederlandse gemeenten verwachten in 2026 samen een tekort te hebben van 1,1 miljard euro. Dat betekent dat ze onvoldoende geld hebben om hun wettelijke taken uit te voeren. Dat blijkt uit de Benchmark Nederlandse gemeenten van accountantskantoor BDO. De gemeente Wijchen verwacht voor de komende 4 jaar bij elkaar een tekort van 3,6 miljoen euro.
BDO heeft de financiële gezondheid van alle Nederlandse gemeenten beoordeeld op basis van de jaarrekeningen over 2022 en de meerjarenbegrotingen tot en met 2027. Daaruit blijkt dat twee op de drie gemeenten rode cijfers verwachten, met name in 2026; de gemeenten krijgen dan namelijk zo’n 3 miljard euro minder uit het gemeentefonds zonder dat er taken verdwijnen.
Uitdagingen
“We hebben een stevige financiële basis in Wijchen”, zegt wethouder Geert Gerrits. “Dat betekent dat we kunnen blijven investeren in onze samenleving. Toch zijn er ook uitdagingen om rekening mee te houden. Vanaf 2026 krijgen we, met de kennis van nu, ruim minder geld van de Rijksoverheid.”
We kijken ondertussen ook zelf naar besparingsmogelijkheden
Wethouder Geert Gerrits. Foto: gemeente Wijchen
In de begroting 2024 raamt de gemeente voor de jaren 2026 en 2027 een structureel tekort van respectievelijk 2,4 en 1,6 miljoen euro, zegt Gerrits. “Samen met andere gemeenten zijn we, via de VNG, in gesprek met het Rijk. Met als doel: voldoende geld voor alle gemeentelijke taken. Ondertussen kijken we ook zelf naar besparingsmogelijkheden. Hiervoor doen we in juni bij de presentatie van de perspectiefnota concrete voorstellen aan de raad.”
Woningbouw
Het dreigende tekort bij de Nederlandse gemeenten lijkt vooral gevolgen te hebben voor grote maatschappelijke opgaven als de energietransitie en de woningbouw. “In 2022 hadden gemeenten in financiële zin een prima jaar met een resultaat van maar liefst 3,7 miljard euro”, zegt Rob Bouman, partner Audit & Assurance bij BDO.
Slagkracht
“Toch moeten we ook dit jaar weer rapporteren dat de financiële toekomst van gemeenten onzeker is”, aldus Bouman. “De tekorten in de begrotingen van de komende jaren zijn aanzienlijk. Hierdoor ontstaat een onbalans tussen taken en middelen: de taken en opgaven nemen toe, terwijl de structurele middelen juist afnemen. Dit bedreigt de slagkracht van gemeenten.”
