De klok begint vannacht aan de winter
We kunnen vannacht een uurtje langer slapen (behalve de mensen met kleine kinderen): de klok wordt om 03.00 uur een uur teruggezet wanneer de wintertijd (de echte tijd) weer ingaat.
De Hersenstichting pleit ervoor om de wisseling van tijden af te schaffen, omdat het permanent invoeren van wintertijd het beste is voor de volksgezondheid.
Verspilling van zonlicht
In Nederland zijn winter- en zomertijd in 1977 ingevoerd. Voor die tijd hoefde de klok niet voor- of achteruit. Waarschijnlijk was de Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin (1706-1790) de eerste die voorstelde eens na te denken over hoe effectief om te gaan met het daglicht.
Hij vond het verspilling van zonlicht dat er ’s morgens vroeg niets gedaan werd met het zonlicht. De mensen konden ontzettend veel kaarsen en geld besparen als ze in de zomer een paar uur ‘eerder’ zouden beginnen. Het artikel waarin hij dat schreef, was vooral humoristisch bedoeld en er werd ook niets mee gedaan.
20 minuten
De eerste die met een serieus plan kwam voor zomer- en wintertijd was de Brit William Willett (1856–1915). In 1907 kwam hij met het plan om de klok in de lente op 4 opeenvolgende zondagen steeds 20 minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds 20 minuten teruggezet moeten worden.
De eerste keer dat Nederland de zomertijd invoerde was tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 1946 werd de zomertijd afgeschaft. In 1977 werden zomer- en wintertijd echter alweer ingevoerd vanwege de oliecrisis. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden. (Bron: Heraldiek)
Onderzoek
Een onderzoek naar de effecten van uurveranderingen op de gezondheid laat weinig nadelige resultaten zien: er is geen effect op het aantal hersenbloedingen en zelfdodingen, maar wel op bijvoorbeeld vermoeidheid, hoofdpijn en verkeersongevallen. Het BioClock Consortium, een internationale groep wetenschappers, pleit dan ook voor de natuurlijke tijd. (Bron: gezondheidenwetenschap.be)
Ook de Hersenstichting pleit voor een permanente wintertijd. “Het is wetenschappelijk bewezen dat het permanent invoeren van onze wintertijd het beste is voor de volksgezondheid”, zegt Koko Beers, slaapexpert van de Hersenstichting. Door het verzetten van de klok moet de biologische klok zich elke keer weer aanpassen. Permanente wintertijd past het best bij ons dag-nachtritme en zorgt voor de minste verstoring van de slaap.
Ochtendlicht
In de winter krijgen mensen meer ochtendlicht en in de zomer minder avondlicht. “Voor onze biologische klok hebben we juist dat ochtendlicht hard nodig”, aldus Beers.
De biologische klok zorgt onder invloed van licht voor ons 24-uursritme. Veel daglicht in de ochtend zorgt voor een wakker gevoel en een goed slaap-waakritme. Zonder licht in de ochtend verschuift de biologische klok naar een later tijdstip. Dit sluit niet aan bij onze werktijden, schooltijden en andere maatschappelijke verplichtingen, waardoor je slaaptekort oploopt.
Tips
Omdat de overschakeling naar wintertijd niet voor iedereen makkelijk is, geeft de Hersenstichting 4 tips.
Tip 1: Houd regelmaat aan: blijf op dezelfde tijd uit bed gaan en op het zelfde tijdstip naar bed gaan, ook in het weekend. Zo kom je sneller in het nieuwe ritme.
Tip 2: Zorg overdag voor voldoende daglicht. Ga zoveel mogelijk naar buiten door de dag heen, dat zorgt voor een wakker gevoel.
Tip 3: Ben je door de ingang van de wintertijd een uur vroeger wakker dan normaal? Geniet dan van dat uurtje, ga je bed uit en neem rustig de tijd voor je dag begint. Als je ’s avonds gewoon op normale tijd naar bed gaat, zal je waarschijnlijk vanzelf weer in het ritme komen.
Tip 4: Licht, ook met blauwlichtfilter, in de avond zorgt ervoor dat je lichaam pas later melatonine aanmaakt. Dit is een hormoon dat het makkelijker maakt om in slaap te vallen. Dim de lichten en vermijd schermen in de uren voor het slapen gaan.
