Wijchen krijg een 8 voor financiën
Gemeente Wijchen krijgt rapportcijfer 8 in de benchmark van Nederlandse gemeenten van accountantskantoor BDO. Hierbij is gekeken naar de financiële prestaties van de 342 gemeenten in Nederland.
Het financiële landschap van gemeentelijk Nederland is meer dan ooit versnipperd, zo concludeert BDO op basis van deze Benchmark Nederlandse gemeenten 2025, waarin de resultaten van 2023 en de meerjarenbegrotingen 2024-2028 centraal staan.
Ravijnjaar
De 342 gemeenten hebben allemaal zo hun eigen manier om te anticiperen op ‘het ravijn’; daarmee wordt 2026 bedoeld en het verwijst naar een financiële uitdaging waar Nederlandse gemeenten binnenkort mee te maken krijgen.
In 2026 eindigt het huidige financiële systeem waarin gemeenten een rijksbijdrage krijgen. Pas in 2027 komt er een nieuw systeem. Volgend jaar is daarom een jaar van financiële onzekerheid waarin gemeenten een aanzienlijk tekort aan inkomsten kunnen ervaren.
Maatregelen
Dit tekort, geschat op ongeveer 3 miljard euro, brengt de budgetten van gemeenten onder druk, waardoor hun vermogen om essentiële diensten te financieren, zoals jeugdzorg, woningbouw en armoedebeleid, mogelijk in gevaar komt.
Volgens de benchmark hebben sommige gemeenten nog geen ombuigingen verwerkt en hebben andere gemeenten wél al maatregelen getroffen. Zo verhoogt Wijchen de onroerendezaakbelasting (ozb). Het college van burgemeester en wethouders houdt koers op het ingezette beleid en vindt het belangrijk om het voorzieningenniveau op peil te houden.
Door de financiële tegenvallers in de jeugdzorg gaat de gemeente Wijchen de extra kosten voor jeugdzorg in 2025 voor een deel betalen met spaargeld.
Versnipperd
“Ook zien wij dat gemeenten, al dan niet beperkt door financiële mogelijkheden, wisselend omgaan met het begroten van toekomstige – vervangings – investeringen”, zegt Marc Steehouwer van BDO en voorzitter van de branchegroep Overheid. “De verschillen tussen gemeenten zijn dan ook groot: een sterk versnipperd financieel landschap dus.”
Tekorten
Voor 2025 verwachten gemeenten in totaal een tekort van 667 miljoen euro, voor 2026 loopt dit op tot ruim 1,4 miljard euro. In de jaren erna loopt dit weer terug: in 2027 is het verwachte tekort nog 638 miljoen euro en in 2028 bedraagt het tekort naar verwachting 575 miljoen euro.
Rapportcijfer
Dit jaar ligt het aantal gemeenten dat een onvoldoende scoort bijna 10 procent hoger dan voorgaand jaar. Ondanks de verbeterde financiële verhoudingen over 2023 zijn de rapportcijfers landelijk gedaald. Het gemiddelde rapportcijfer van Nederlandse gemeenten is voor de periode 2023-2028 een 6,8. Over de periode 2022-2027 was dit nog een 7,4.
Met het rapportcijfer 8 neemt Wijchen op de ranglijst van gemeenten met 25.000 tot 50.000 inwoners de 58e plek in. In 2010 scoorde Wijchen nog een 10 en bezette daarmee de vierde positie.
Effecten
Dat het rapportcijfer is gedaald, is het gevolg van de negatieve begrotingen voor de jaren 2024 tot en met 2028. In totaal verwachten 76 gemeenten over deze 5 jaar per saldo een overschot van in totaal 1,3 miljard euro. De overige 266 gemeenten voorzien daarentegen een tekort van circa 5,2 miljard euro.
