Het gaat niet goed met de sloten in Nederland. De 330.000 kilometer sloot die Nederland telt, wordt bedreigd door vervuiling en droogte. Om de waterkwaliteit te monitoren en tegelijkertijd aandacht te vragen voor het belang van gezonde sloten voor de biodiversiteit, vinden dit weekend weer de IVN Slootjesdagen plaats.
Kinderen en hun (groot)ouders gaan tot en met zondag op 12 locaties in Gelderland waterdiertjes vangen en proefjes doen om te onderzoeken hoe het is gesteld met het waterleven in de slootjes. Maar ook op andere locaties kunnen waterdiertjes worden gevangen en de gegevens worden doorgegeven.
Waterdiertjes
IVN Natuurgidsen staan dit weekend klaar met schepnetten, loeppotjes en zoekkaarten om kinderen van 4 tot en met 12 jaar en hun (groot)ouders alles te leren over het leven in de sloot. De kinderen werken tegelijkertijd mee aan een citizen science-project, want alle diertjes die zij vinden kunnen ze vastleggen op een speciaal telformulier en invoeren op waterdiertjes.nl. Aan de hand van alle verzamelde data kunnen wetenschappers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) in Wageningen de waterkwaliteit beoordelen. Deze data wordt vervolgens gedeeld met de waterschappen, die verantwoordelijk zijn voor de waterkwaliteit in ons land.
Waterbewustzijn
Met de Slootjesdagen wil IVN Natuureducatie het waterbewustzijn vergroten. De in een sloot aanwezige waterdiertjes en plantjes geven aan hoe gezond het water is. Zo vormen haftenlarven, kokerjuffers, schaatsenrijders en geelgerande watertorren een indicatie voor een gezonde sloot. In vervuild water komen veel minder soorten voor. Wel vind je er onder andere steekmuglarven, waterslakken en slingerwormen. In de slootjes in Gelderland werden vorig jaar vooral het bootsmannetje en de waterjufferlarve gesignaleerd.
Geflatteerd rapportcijfer
De slootjes in de provincie Gelderland scoorden vorig jaar tijdens de Slootjesdagen gemiddeld een 6,3, exact gelijk aan vorige metingen in 2019. Toch is er nog weinig reden tot juichen. “Dit gemiddelde klinkt redelijk, maar daarbij moet de kanttekening worden geplaatst dat de meeste slootjes die tijdens de Slootjesdagen worden onderzocht de betere plekken zijn”, stelt Froukje Rienks, onderzoeker bij NIOO KNAW. “De IVN-gidsen zoeken namelijk vooral sloten op waar ze kinderen wat van het onderwaterleven kunnen laten zien. Het is natuurlijk veel leuker als kinderen hun schepnetjes vol waterdiertjes hebben.”
Droogte
Naast vervuiling door onder andere bestrijdingsmiddelen, mest, riooloverstorten en medicijnresten is er tegenwoordig nog een ander probleem waarmee slootjes in delen van het land kampen: droogte. Zo komt het water op verschillende plaatsen steeds lager te staan en sommige slootjes, waar andere jaren nog gemeten werd, staan al droog. Dat is funest voor de biodiversiteit ter plekke. Bewust omgaan met watergebruik wordt daarom steeds belangrijker. Simpele maatregelen als een regenton in de tuin om water op te vangen zijn voor de natuur essentieel.
